Çin tababetine göre Çi=Enerji; vücutta bazı özel meridyenler ve kanallar ile taşınır ve dolaşır. Bu meridyenlerin 12 adeti vücudun her iki tarafında olmak üzere çifttir. Ayrıca vücudun ön ve arka kısmından giden 2 ekstra meridyen vardır. Bu meridyenler vücudun dikeysel olarak deri altından bir yukarı bir aşağı dolanır.Bu meridyenler üzerinde de akupunktur noktaları bulunmaktadır.
Meridyen boyunca enerji akımındaki herhangi bir tıkanıklık, eksiklik veya denge bozukluğu Yin ve Yang arasındaki dengeyi de bozacağından hastalıklar meydana çıkar.İşte Akupunktur bu dengeyi sağlamak için meridyen üzerindeki özel akupunktur noktalarına iğne batırmak suretiyle yapılır.Böylece hastalığı yenmek için belirli aralıklarla seanslar (15–45 dakika) şeklinde uygulanır.
VÜCUTTAKİ YİN – YANG DENGE SİSTEMİ (TAO FİLOZOFİSİ)
Eski Çin felsefesine göre, alem birbirine iki zıt şeyden yapılmıştır. Alemin dengesi; bu iki zıddın, karşılıklı ve sürekli hareket içinde bulunmasıyla sağlanır. Bu iki zıt şeye Yin ve Yang denir. Alemde, nasıl ki gece-gündüz, soğuk-sıcak, acı-tatlı, az-bol, çürük-sağlam, boş-dolu, aç-tok, pozitif-negatif, vb. gibi zıtlıklar dengesi varsa, insan vücudunda da böyle zıtlıklardan oluşan bir denge sistemi vardır.Bu sisteme yin ve yang dengesi denmektedir. Bu denge halinde insan sağlıklı ve sıhhatli olmaktadır. Yin ve Yang dengesinin bozulması ile hastalıklar ve ağrılar ortaya çıkmaktadır. Akupunktur tedavisinin temel prensibinde, bu dengeyi korumak yatmaktadır.Hemeostasiz adını da verdiğimiz bu iç-dış ve psikolojik denge bozulmaya başladıkça hastalıklarda ortaya çıkmaya başlamaktadır. O zaman kişi kendini ; keyifsiz, huzursuz, Rahatsız, Ağrıları olan, Hastalanmış biri olarak hisseder. Aslında bu var olan yaşam enerjisi ‘’ Çİ ‘’nin vücuttaki akışının bir şekilde kesintiye uğramış olmasından kaynaklanmaktadır. Yaşamenerjisi ‘’Çİ’’akışını ;
- Aşırı sıcak ve soğuklar,
- Cereyanda kalma,
- Hava kirliliği,
- Nemli ve rutubetli ortam,
- Beslenme bozukluğu,
- Stres, gerilim, öfke,
- Yürüyüş ve hareket azlığı
- Suni gıdalar ve yiyecekler,
- Sigara ve alkol gibi zararlı maddeler,
- Tuvalet alışkanlığı bozukluğu, hep bu dengeyi etkileyen sebeplerdendir.
Akupunktur tedavisi ile bu yaşam enerjisi ‘’ Çİ’’ akışındaki bozulan dengeyi düzenler ve yin-yang denge sistemini kuvvetlendirir.
YİN: Negatif, kadın, gece, karanlık, pasif, soğuk, nem, elektron, baz
YANG: Pozitif, erkek, gündüz, aydınlık, aktif, sıcak, kuruluk, proton ve asit i temsil eder. Dikkat edilirse bu her iki öğe:
- Birbirine zıt,(negatif- pozitif)
- Birbirlerini takip eden (gece bitince gündüzün gelmesi gibi )
- Birbirlerini çeken bir güç olması(negatifin pozitifi çekmesi gibi)
- Her bir öğenin az da olsa birbirlerini kendi içinde barındırması veya birbirine dönüşebilmesi.
- Birbirlerini doğurması neslini devam ettirmesi(Her kadının (Yin) veya erkeğin (Yang)bir annesi(Yin) bir de babası (Yang) vardır.
Çin’deki bu inanışa göre bu öğeler sağlıklı vücutlarda hep bir denge içindedir. Yin meridyenler vücudun daha çok korumaya muhtaç olan iç kısımlarında (kol ve bacakların medial=iç kısmında) bulunurken, Yang vücudun ve uzuvların (bacak ve kol ) dış ve arka kısmında yer alır. YİN meridyenler vücudun iç kısımlarında (kıllardan az olan bölgelerde) korunmaya muhtaç Yin=kadınsı olan bölgelerde yer alır.YANG meridyenler ise bacak ve kolların ön ve dış arka kısımlarında (kıllı olan kısım) darbelere daha dayanıklı olan Yang=erkeksi olan bölgelerde yer alırlar.
BEŞ ELEMENT TEORİSİ:
Bu teori doğada mevcut olan her şeyin beş temel materyalin hareketinden ve değişiminden oluştuğunu anlatır. Bunlar; ODUN, ATEŞ, TOPRAK, METAL ve SU’ dur. Geleneksel Çin Tıbbında insan vücudundaki fizyolojik ve patolojik ilişkileri değerlendirmek için beş element teorisi bir araçtır.. Ör; odun; anlamı büyüme ve gelişmedir, yaşamdır, canlılıktır. Engellenemez şekilde büyür, gelişir ve yukarı doğru yükselir. Beş element arasında birbirini destekleme ve birbirini engelleme şeklinde bir ilişki vardır. Örneğin odun ateşi oluşturur, ateşten kül olup toprağa dönüşüm vardır. Metal topraktadır. Vücudun yapı taşı olan mineraller topraktadır ve su hayatı sembolize eder, yani oduna can veren, ateşi söndüren element sudur. Engelleme ilişkisi ise şöyledir. Odun kökleri ile toprağı tutar ve onun akıp gitmesine engel olur. Toprak ise suyu emer içine alır. Metal odunu durdururken ağaç da toprağı durdurur. Beş element arasındaki ilişkiye Çinliler ANA-OĞUL ilişkisi de derler. Tıpkı anne evladını beslediği gibi onun aşırılıkları da frenler.
5 element düşüncesi, tüm bu bağlantıları "mikrokozmos" olan insan ve "makrokozmos" olan evren ilişkisiyle kurar. Fiziksel, ruhsal ve zihinsel tüm sağlık problemleri de bu "5 Element Felsefesi" yle izah edilmeye çalışılmıştır Burada organ ve 5 element bağlantılarına birkaç küçük örnek vermek istersek:Öfke karaciğeri yorar. Batı tıbbı bilimsel verilerle desteklemiştir ki; öfkeli bir anınızda kan tahlili yaptırırsanız karaciğer enzimleriniz ve kolesterolünüz yüksek çıkar.Soğuk böbreğe zarar verir. Çıplak ayakla soğuk zeminde bulunursanız idrar yollarınız problem çıkarır.Üzüntü akciğere zarar verir. Aşırı üzüntü hali nefes darlığına sebep olur. Astım problemi çeken insanlar bu halde asabi kriz yaşayabilirler.
KAYNAKÇA:
5 element teorisi ile ilgili bilgiye ulaşmak için TIKLAYINIZ
5 element ile ilgili resimlere ulaşmak için TIKLAYINIZ